1/ Beschouwingen bij "De psychologie van het Totalitarisme" van Mattias Desmet

Cover en inleiding van het boek

Beschouwingen bij 

"De psychologie van het Totalitarisme"

van Mattias Desmet

Inleiding van De Psychologie van het totalitarisme

Deel 1: Wetenschap en haar psychologische effecten:  
hoofdstuk 1 Wetenschap en ideologie
hoofdstuk 2 Wetenschap en haar praktische toepassingen
hoofdstuk 3 De kunstmatige maatschappij
hoofdstuk 4 Het onmeetbare universum
hoofdstuk 5 Het verlangen naar een meester

Deel 2: Massavorming en totalitarisme:
hoofdstuk 6 De opkomst van de massa
hoofdstuk 7 De menners van de massa
hoofdstuk 8 Complot en ideologie

Deel 3: Voorbij het mechanistisch wereldbeeld:
hoofdstuk 9 Het dode versus het levende universum
hoofdstuk 10 Materie en geest
hoofdstuk 11 Wetenschap en waarheid

Besluitende bespreking

Alles in 1 e-book: https://bit.ly/3UwedUJ

---

Inleiding van deze bespreking

In februari 2022 verscheen het boek "De psychologie van het Totalitarisme" van Prof. klinische psychologie aan de UGent, Mattias Desmet.

Dit belooft een boeiend boek te zijn om meerdere redenen. Ten eerste omdat het boek is geschreven door een collega in mijn vakgebied, de psychologie, meer bepaald de psychoanalyse. Het benieuwt me hoe de psychoanalytische theorieën zullen toegepast worden op groepsprocessen. Onze gedeelde inspiratiebron Freud heeft hierover wat neergepend, onder andere "Massa-psychologie en Ik-analyse; de toekomst van een illusie" (1921). Benieuwd wat daarmee gedaan wordt. Andere reden is het gegeven dat er gedurende de voorbije corona-crisis heel wat zaken zijn gebeurd waarbij men zich zeer terecht vragen kan stellen, zoals het ontstaan van een soort collectieve groepsgeest waarbij goede en minder goede beslissingen genomen werden en die met een opmerkelijke volgzaamheid (?) uitgevoerd werden. Of zo lijkt het toch, lockdown-party’s, verboden betogingen die toch plaatsvonden, cafeetjes die stiekem open bleven, mensen die hun masker afdeden wanneer het kon... we hebben die zaken ook allemaal gezien. Dergelijke periodes uit onze collectieve geschiedenis zijn steeds het bevragen waard, want de geschiedenis heeft ons geleerd dat groepsdynamieken positief kunnen bijdragen aan de mensheid, bv. ter wille van het uitroeien van de pest, of het afremmen van het Derde Rijk en z'n mensonteringen). Maar we leerden ook dat ze diezelfde mensheid al even goed op de rand van de (zelf)vernietiging kunnen brengen, zoals Het Derde Rijk zelf bijna deed. Daarom is het steeds nuttig ons af te vragen in wat voor groepsdynamiek we beland zijn, wat die tot doel heeft, waar die finaal wel of niet toe leiden kan, wat de schade en de voordelen ervan zijn,... Vele groepsdynamieken ontstaan vanuit een goede bedoeling, maar kunnen de groep naar een (zelf)vernietigende spiraal voeren. Het is dus zeker nodig deze dynamieken kritisch onder de loep te nemen. Meer nog, de kennis erover zou best geïntegreerd worden in de politieke besluitvorming. Enkele extra experts in groepsprocessen en sociologen zou zeker geen kwaad gekund hebben bij het beheren van de voorbije corona-crisis.

Maar het opzet van deze tekst is  niet het in ogenschouw nemen van de meerdere blunders, textbook-voorbeelden van slechte communicatie(-strategieën), soms onlogische beslissingen van de vele nationale regeringen die onverwacht moesten roeien met de riemen die ze hadden bij het uitbreken van een full-blown crisis waarvan ze de reikwijdte nog niet konden inschatten, en al struikelend doorheen het struikgewas van het voortschrijdend inzicht toch de weg naar een exit uit deze pandemie vonden. Er zijn andere mensen die dat beter kunnen beoordelen. Het opzet van deze tekst is het boek van mijn collega te bespreken.

De cover van het boek

Op de cover zien we meerdere pyramides van Sierpinski-driehoeken. 

Gezien het opzet van het boek een goede keuze: het betreft een fractal, wat een zelfgelijkende figuur is die ontstaat door replicatie van steeds dezelfde regel. Hoeveel men ook inzoomt of uitzooomt, men blijft dezelfde gelijkaardige vormen weer ontmoeten, deze minimale 'fracties' herhalen zich en vormen zo samen weer dezelfde figuur op een grotere schaal, en deze grotere figuren herhalen zich ook om dan weer een nog grotere gelijkaardige figuur te vormen.

Deze driehoeken zijn zeker niet lukraak gekozen. Sierpinski-driehoeken ontstaan namelijk door het herhaaldelijk toepassen van steeds dezelfde eenvoudige regel: zet drie punten ver uit elkaar op een blad, voeg een vierde punt toe binnen de driehoek, neem een lat, deel de afstand tussen dat 4e punt en een willekeurig punt van die eerste 3 door 2 en zet daar een punt. Zet 3 punten uit in een driehoekvorm en plaats er een vierde bij en pas de regel toe. Nodig mensen uit om lukraak hetzelfde te doen. Totaal onwetend van het einddoel of -product kan iedereen hier aan meewerken en punten plaatsen, gewoon steeds allemaal dezelfde regel volgend. Dit mondt uit in een structuur, en wanneer men blijft doorgaan repliceert deze zich fractal-gewijs. In hoofdstuk 8 argumenteert Mattias Desmet dat mensen op die manier ook als "gehypnotiseerd" meewerken (door steeds allen onwetend van wat ze helpen te realiseren, de eenvoudige regel toe te passen) aan het realiseren van een (totalitaire) structuur op alle niveaus waarop men inzoomt.

Op de cover ziet het er allemaal nog dramatischer uit, we zien hier hoe het toepassen van een eenvoudige regel leidt tot massieve structuren die doen denken aan de mastodontsteden uit sommige post-apocalyptische films. De idee dat iedereen op alle mogelijke hiërarchische niveaus zou meewerken, onwetend en ongetwijfeld goedbedoelend

Qua waarschuwing kan dat wel tellen dus.

De inleiding van “De psychologie van het Totalitarisme”

Het ontstaan

Het ontstaan van dit boek wordt toegelicht: het concept "totalitarisme" diende zich bij Desmet voor het eerst aan in november 2017. Volgens Desmet kon het toen al niet meer worden ontkend: de greep van de overheid op het privé-leven, het afkalvende recht op privacy, toenemende censuur van alternatieve stemmen binnen het klimaat-debat, intrusieve acties door veiligheidsdiensten, de opkomst van de woke-cultuur en de klimaatbeweging... de roep om een hyperstrenge overheid vanuit de bevolking....  

Ja en nee. Zoals hij de toenemende greep van de bureaucratie en technologisering zegt te ervaren, daar valt zeker iets voor te zeggen. Er is inderdaad een afname van bepaalde vrijheden, men kan niet zomaar om het even wat meer zeggen zonder iemand op z'n zere tenen te trappen, facebook limiteerde fake news. Er is zeker een toename van controle te bespeuren, vraag is of deze zo pervasief aanwezig is in onze samenleving. Vinden we die terug in alle domeinen van ons leven: in ons liefdesleven, ons huishouden, in iedere app op onze gsm, overal op de werkvloer, op iedere straathoek? We beginnen inderdaad meer en meer van dergelijke symptomen te zien, doch vnl. steeds binnen een beperkte context van 'instituten' en organisaties. De door hem vermelde intrusieve acties door veiligheidsdiensten zijn - hoe laakbaar ook m.i. - in de eerste plaats gericht geweest op Syrische en andere transmigranten die in ons land passeerden, wat het ook niet goed praat, geheel niet, maar het wijst op de schaal waarop het zich afspeelt: het zit niet overal. Zien we in alle geledingen van onze samenleving nu grensoverschrijdend gedrag gepleegd worden door veiligheidsdiensten? Het is niet dat overheidsintrusies die gedragen worden door een breed instemmende en meewerkende bevolking zich woekerend over ons hele leven verspreiden. Er zijn hier en daar overschrijdingen, ja, zeker, maar het zijn slechts de 3 stippen van de driehoek en slechts enkele toepassingen van de regel, de Sierpinski-driehoek staat er nog niet...

De Sierpinski-driehoek staat er nog niet...

Ik zie het niet, maar ik kan blind zijn. Of nog “slapen”, zoals men dat heet. Voor zover ik kan observeren werken onze veiligheidsgrendels nog steeds goed genoeg: er is nog steeds ruimte voor debat, ook al worden sommige stemmen gesmoord en nadien meer beluisterd omdat de grotere consensus-groep in tijden van snelle beslissingen vaak de collectief meest gedragen idee volgt; ze hebben toch hun stem mogen hebben. Dat wil niet zeggen dat men wou blijven luisteren naar die alternatieve stemmen, er waren nog genoeg politici en partijen die tegengas gaven en bepaalde regels afkeurden, al hield men zich soms schromelijk in, helaas... De alternatieve stemmen hebben mogen spreken, helaas werden ze niet altijd gehoord of bleven ze in de minderheid waardoor er niets mee gedaan werd. Een schaduwkant van de democratie, maar democratie desalniettemin. Men merkt dat Desmet op andere momenten op negatieve wijze verwijst naar 'wokeisme', wat men soms ook de dictatuur van de gevoelige minderheden noemt. Wat hem niet tegenhoudt om zelf gevoelig te zijn over het niet gehoord worden van deze door een beperkte groep gedeelde opinie en gevoeligheid (voor prikken).

Ook in het licht van de voorbije coronacrisis kan men dit stellen: er waren steeds politici die zich uitspraken tegen bepaalde al dan niet absurde maatregelen, men rolde bij dalende cijfers over elkaar om versoepelingen te kunnen aankondigen om daar electoraal mee te scoren, terwijl anderen net probeerden af te remmen uit angst voor een heropleving. Niet iedereen was het eens met de corona-maatregelen en dat was overal goed te horen: op straat, bij vrienden, in de winkel, onder familie... er werd gemord en gediscussieerd, de ene was er voor, de ander vond het nodig, nog iemand vond het noodzakelijk, een vierde vond het autoritair machtsmisbruik wat gebeurde, de ene wou de regels streng handhaven, de ander wou ze rekken of naast zich neer leggen. Hoewel de lockdowns een soort van rust lieten neerdalen over de oververhitte maatschappij met toenemende vervreemding, psychofarmaca-gebruik en burn-outs, hoewel de mensen blij waren met deze herwonnen rust, toch was het niet dat de mensen allemaal blij waren met deze maatregels, in tegenstelling tot de perceptie van mijn collega die de indruk wekt dat de meerderheid stond te juichen om de maatregelen. (20% pro de maatregelen, 60% volgers, zoiets). Laat ons La Boum en de corona-marsen niet vergeten bvb. Deze betogingen waren een uiting van onvrede met de maatregelen en deze werden niet onderdrukt. Wat wel onderdrukt werd tijdens die marsen, waren uitingen van publieke ongehoorzaamheid met betrekking tot de opgelegde 'social distancing', een van de meest effectieve corona-maatregelen helaas. In de kranten, op sociale media kon men allerhande stemmen horen: onder andere op de pagina van Desmet konden mensen zich uitleven in verschillende gradaties van afkeuren van de maatregelen en ontkennen van (de ernst van) het virus alsook het erbij sleuren van ieder denkbaar complot.  Daarnaast vond men ook op die pagina andere stemmen die 'het narratief' (i.e. het narratief van de overheid, de "gehypnotiseerde massa", de onkritisch meewerkende "mainstream social media" (MSM)) ook niet per se volgden en die toch een kritisch geluid lieten horen in relatie tot de zich o.a. aldaar vormende theorie van het totalitarisme. Een redelijk breed scala aan verschillende geluiden, opdat we zeker niet van een monolithische massa kunnen spreken. Ieder denkbare waanzinnig idee is op die pagina toegestaan, maar mensen die trachtten tot een kritisch gesprek te komen werden geblokkeerd. Wat suggereert dat Desmet voornamelijk een massa juichende volgers wenst.

Er werden in de openbare communicatie en publieke media echter ook wel stemmen gesmoord, al is dat gewoon een kwestie van hoe wetenschappelijke consensus steeds werkte en werkt. In navolging van Thomas Kuhns The Structure of Scientific Revolutions kan men stellen dat zolang de huidige theorie de wereld afdoende kan verklaren zonder dat er te veel anomalieën zijn die niet door de theorie kunnen verklaard te worden, men voortborduurt op bestaande theorieën die functioneren als een paradigma of bril. Eens er te veel anomalieën opduiken, volgt een crisis en dient de theorie herdacht te worden. Daarbij is het nodig dat voldoende (van elkaar losstaande) groepen van wetenschappers gezamenlijk het nieuwe paradigma willen navolgen opdat er een paradigmashift kan plaatsvinden en de nieuwe theorie kan aangenomen worden. Eén van de noodzakelijke elementen hier is dat er voldoende kritische massa moet zijn die mee wil kantelen in een nieuw paradigma dat er dan ook in slaagt de anomalieën mee op te nemen in de verklaring. Een grote "theory of everything" is dan aanlokkelijk, hoewel dat soort theorieën er vaak geheel naast zit omdat ze de werkelijkheid te veel reduceren tot slechts enkele concepten of gesloten en autologisch zijn.

Bij afwezigheid van dergelijke kritische massa gebeurt dit niet en worden de stemmen van de alternatieve paradigmata niet gehoord. Is dit een goede zaak? Neen. Toch niet wanneer concrete waarnemingen genegeerd worden door dat paradigma, dat is dan pragmatisch gezien een onzinnige oefening, erger nog, onverantwoord. Doch deze alternatieve paradigmata negeren is geheel niet erg wanneer deze nieuwe paradigmata waarnemingen negeren, of meer nog, zelf nieuwe anomalieën oproepen en de onverklaarde fenomenen eerder doen toenemen dan afnemen. Wanneer het gaat om commensurabiliteitsproblemen (kan men het probleem wel degelijk vaststellen of dient men een nieuw meettoestel te gebruiken omdat het oude toestel dat gebaseerd is op het oude paradigma de werkelijkheid niet afdoende meet?), dan dient men z'n bril waardoor men kijkt, z'n paradigma, best te vervangen of minstens op te poetsen. Soms is het probleem incommensurabel, en dan is een nieuw paradigma nodig.
Wanneer een eenvoudige vaststelbare realiteit miskend wordt door een groep die een paradigma huldigt, is het niet vruchtbaar en pragmatisch gezien niet verantwoord om in tijden van crisis even gezellig gaan koffie te drinken met iedere alternatieve stem aangezien deze filosofische acrobatische toeren meestal geen oplossingen aanreiken. Neem nu "The Great Barrington Declaration", waarbij men pleitte voor een omgekeerde lockdown waarbij voornamelijk de zwakkeren zouden geïsoleerd worden. Wanneer we terugblikken op de horror die zich in rusthuizen en woonzorgcentra heeft afgespeeld lijkt dit allerminst een goed idee. 

Bijna te letterlijk?

Indien deze overtuiging over het oprijzende totalitarisme reeds sinds 2017 in Desmet zijn gedachten zit, en hij hoe langer hoe meer in alles de vage voortekens begon te zien van een nakend totalitarisme, kan men zich afvragen of de notities die hij toen nam met betrekking tot het totalitarisme dat hij toen reeds overal zag, niet zijn gaan fungeren als de drie eerste punten van zijn Sierpinski driehoek. De coronapandemie, een duidelijke chaosfactor, lijkt dan het 4e punt dat op het blad gezet wordt en het chaos-spel in gang zet. Waarna hij zijn totalitarisme nog meer "overal" zag. De déjà-vu. Steeds opnieuw. Unheimlich.

Wat boeiend is hierin, is dat de Sierpinski-driehoek niet alleen wiskundig interessant is, maar tegelijk ook één van de mooiste grafische voorstellingen is van wat een selffulfilling prophecy is. Door je gezichtspunt van waaruit je kijkt te plaatsen binnen de coördinaten van jouw paradigma, en vanaf daar de relatie van dit gezichtspunt tot wat je al kent te bedenken, én dit steeds te herhalen, repliceer je je eigen visie tot in het oneindige en duik je in de konijnenpijp van de confirmation bias. In meer psychoanalytische termen zou je deze vorm van selffulfilling prophecy ook 'fantasmatische herhalingsdwang' kunnen noemen. Door in een relatie te herhalen wat men reeds kent, eindigt men vaak met de bevestiging van wat men al dacht dat er ging uit volgen. Bv. "Zie je nu dat ze mij niet willen..."

Onze crisis

De eerste uitgangspunten van deze inleiding zijn deels waarachtig en te volgen, wat het verleidelijk maakt om mee te stappen in de ombuiging van de realiteit.

- Er deed zich inderdaad een crisis in de wetenschap voor, de replicatiecrisis is een feit, veel onderzoek meet totaal niet wat het beweert te meten. Een mooi voorbeeld hiervan, o.a. met vele uitgebreide analyses van de statistiek waar de these op steunt is het boek CBT: The Cognitive Behavioural Tsunami: Managerialism, Politics and the Corruptions of Science door Farhad Dalal (2018), waarin haarfijn aangetoond wordt dat therapievormen die op Cognitieve Gedragstherapie gebaseerd zijn opgedrongen worden aan de mensen als 'meest effectieve' therapie omdat enkel deze therapie-stroming continu gebruik maakt van statistiek om zijn eigen effectiviteit te bewijzen en zo opgenomen te worden in terugbetaalde therapievormen die door de (zorg)verzekeraars geaccepteerd worden als "wetenschappelijk". Behaviouristen zijn systematisch in het voordeel omdat verzekeraars zich graag baseren op statistiek, en vnl. behaviouristen effectstudies doen. De andere therapeutische stromingen, en vooral de psychoanalyse, huldigen nog steeds het principe dat de mens, gedacht als 'mentale relatie tot z'n eigen buitenwereld' onmeetbaar is. Wat we willen, zijn in onze gedachten, in ons lichaam, met en door ons lichaam, maar daarbinnen in gedachten... dat valt niet te schatten en is nauwelijks kenbaar voor onszelf. In dat opzicht is het eigenlijk opmerkelijk dat Desmet in zijn doctoraat trachtte de mens te meten via het tellen van woorden, thema's, frazen,... Terwijl iedere psychoanalyst bijna doctrinair weet dat dit niet mogelijk is, zag Desmet dat schijnbaar niet. Getuige een petitie van enkele collegae: https://www.petities.com/psychoanalyse_aan_de_ugent_-_evaluatie_van_een_verhouding . Misschien ging hij op zoek naar Lorenz-attractoren in de gestructureerde chaos van woordtellingen? In ieder geval, zijn later werk toont aan dat hij alsnog ontwaakt is geraakt. Niet dat hij plots zag wat alle andere slapenden niet zagen. Neen, wel dat hij als enige slaper plots wakker schoot en zag wat iedereen altijd al zag en wist. Helaas lijkt dat dan doorgeslagen te zijn in het absolute: daar waar de verwetenschappelijking via statistiek van vooral in de menswetenschappen de grootste gebreken vertoonden, vergroot Desmet dat uit tot op een alomvattende schaal alsof gewoonweg àlle onderzoeken waardeloos zijn. Hij veegt verderop eigenlijk de wetenschap op zich van tafel wegens "flawed". Natuurlijk is er steeds een tekort, geen enkele echte wetenschapper gelooft in de absoluutheid van zijn stellingen. Iedere academisch gevormde hoort te weten dat er meetfouten zijn, vals-positieven en zo voort. Daar bestaan RCT-studies voor. Maar hier zien we Desmet in zijn boek zijn gebruikelijke methodiek toepassen, net zoals bij de door hem vermelde intrusieve acties door veiligheidsdiensten, welke voor hem de voorbode zijn van een 1984-achtige machtsgreep op ons privéleven. Schaalvergroting. Of verkleining, naargelang in welke richting je de Sierpinski-driehoek bekijkt. Maar in ieder geval zien vele fractals er, zoals de Mandelbrot-set, op verschillende schalen hetzelfde uit. Op alle niveaus. Hetzelfde. Totalitair.

- Ook de toenemende gevolgen van de neoliberale meritocratische samenleving - zoals omschreven door Paul Verhaeghe in de meeste van zijn boeken voor het bredere publiek - brengt vele ziektes met zich mee: ziektes van het lichaam, het lijden van de geest, het ziek zijn van de relatie met de wereld om ons heen: burn-outs, zelfmoorden, doelloosheid, psychofarmaca, toenemend narcisme op sociale media,... er waart een ziekmakend spook onder onze gelederen, het spook van het neoliberale kapitalisme. (https://www.financieelonafhankelijkblog.nl/wp-content/uploads/2018/03/paul_verhaeghe_neoliberale_meritrocatie.pdf)

- En wat geschreven werd over de covid-19-pandemie klopt - deels. Desmet is hier nogal directief in zijn keuze van pandemie-momenten en zijn interpretatie ervan. Zijn wat stiekeme licht-ironische toon bij de bespreking ervan toont ook dat hij het duidelijk niet eens was met 'het narratief van de massa'. Daarnaast verdraait hij hier en daar de werkelijkheid om zijn narratief over de ontspoorde technocratische samenleving te doen kloppen. Zo stelt hij dat 'ze op een bepaald moment alle doden als coronadoden telden, ook mensen die pakweg aan een hartaanval gestorven waren'. Deze ombuiging van de werkelijkheid dient vooral om een narratief te kunnen smeden van een narratief waarbij hij 3 verschillende verhaallijnen tracht samen te vlechten en lassen:

1/De tijdsgeest met z'n transgressies op menselijke vrijheid: eerste punt. 2/De paradigmatische crisis van het (deels) falende wetenschapsbeeld zoals geïllustreerd door de replicatie-crisis: punt twee.
3/De ziekten van de tijd, oa opgewekt door het neoliberale kapitalisme: derde punt dat de driehoek sluit.

Tijdsgeest-wetenschappelijk paradigma-ziekte: schijnbare agens (agens wordt hier en in het vervolg van de tekst bedoeld als ‘handelend wezen’ of ‘handelende instantie’), Ander en product. (Verwijzing naar de Lacaniaans discourstheorie.)

Enter chaos. 

Tijdens de pandemie werd de (herwonnen) groepsgeest toegevoegd als vierde punt, de agens. Er moet wel ergens een agens zijn opdat een systeem dynamisch kan zijn. In Desmets analyse treffen we hier de mensheid zelf, de massa, die als een bende blinde lemmings plots in een zelfgecreëerde hypnose of "duivels pact" met z'n leiders collectief beslist de afgrond in te rennen door allen op alle niveaus en in alle beroepen dezelfde nieuwe denkfouten te beginnen maken. Ook de ongeschoolden in de betreffende materie die zich Dunning-Kruger-gewijs aanmaten mee te kunnen met de pandemie-informatie in de nieuwsberichtgeving, die vaak zelfs niet minimaal bekend zijn met bepaalde wetenschaps-methodologische denkpaden, zouden deze denkfouten dus ook moeten maken? Straf! De ziekmakende mechanistische technocratie blijkt zodanig pervasief te zijn dat de hele massa erdoor begeesterd is. Dat moet wel, hoe geraakt men anders aan het door Desmet veronderstelde 'feit' dat alle mensen die overleden in 2020 op een bepaald moment allen geteld werden als coronadoden. Dat zou een verwezenlijking van formaat zijn om alle artsen, notarissen en wie nog allemaal te laten samenwerken. Zeker gezien het gegeven dat er reeds wel dissidentie is. Maar goed ook, zo ontstaat er geen monolithische massa. In ieder geval zit er geen kwade boosdoener achter het stuur, "ze doen het zelf", stelt Desmet verderop. In zijn boek is hij heel apologetisch voor de misdaden van het nazisme, want de Joodse raden hebben gewoon zélf meegewerkt aan de vernietiging van de Joden. Misschien verklaart dit waarom hij zo populair is bij extreemrechts?

Iedereen werkt eraan mee, door onze wetenschaps-ideologische verblinding die ons samenleven heel diepgaand beïnvloedt doen we dit allen zelf, er is geen complot! betoogt hij, alleen een doorgeschoten ideologie van kendrang en controle. Er is geen complot, de toekomst ligt open en bloot op tafel, betoogt hij. Er is dus raar genoeg wél een plan, een zichtbaar plan en dus geen complot, maar je ziet niet en merkt het pas op wanneer je doorheen zijn narratief leert zien dat je eigenlijk met een technocratische bril keek naar de werkelijkheid. Wanneer je die afzet ontwaak je... niet verborgen en toch verborgen. De dingen zijn niet verborgen, hun verborgenheid is verborgen. À la The Purloined Letter van Poe. En dit plan kent ook boosdoeners: de Orwelliaanse technocratische varkens (hiermee verwijst hij naar de virologen-experts en beleidsmensen) willen ons in een technocratisch-medisch experiment herleiden tot een qr-code.  Maar tegelijk leiden ze ook niet, ze zitten net als de massa in een hypnose. Een duivels pakt tussen de massa en de leiders...

Het weze dus duidelijk dat wat volgt in dit boek van Desmet geen open onderzoek zal zijn, doch eerder een propaganda-pamflet dat noodgedwongen de werkelijkheid zal ombuigen en vlechten opdat zijn narratief kan uitmonden in dit veronderstelde technocratisch-medisch experiment van totalitaire grootteorde. Schaalvergroting. Alsof hij 3 punten heeft genomen, en deze heeft laten fractaliseren tot een totalitair beeld van een driehoek. Een driehoek met een totalitaire drang, echter gevangen binnen zijn eigen 3 punten. Tijdsgeest-paradigma-ziekte. Dat krijg je met een groei naar binnen toe. De variatie van de figuren stijgt en groeit meer naar buiten met complexere sets van interagerende factoren. Slechts 3 factoren nemen om onze samenleving mee te laten ageren en evolueren zoals in een 'god-simulatie'-game, leidt tot simpele replicatie en een overrompeling van zichzelf door zichzelf. De samenstelling van verschillende subgroepen en bewegingen, types mensen, roots en religies is zodanig divers en complex dat een systeem gebouwd op slechts 3 punten te kort schiet en leidt tot een implosie binnenin zichzelf (door de totalitaire drang van de driehoek).

bron: Wikipedia

In bepaalde interviews stelde hij dat het totalitarisme er uiteindelijk niet zal komen, dat we dat kunnen tegengaan, dat we dat gaan tegengaan, dat dat zal zijn door zijn visie van het vrije spreken, parhessia, te beoefenen. In andere, recentere interviews wordt ons aangeraden te trillen als een snaarinstrument. Dat de wetenschap finaal de deur uit ligt bij Desmet, toont zich onder andere in deze stelling van Desmet. Het is een soort van preventieparadox. Wanneer je waarschuwt voor een probleem dat er niet gaat komen, en een oplossing (?) biedt, dan lijkt het alsof je oplossing gewerkt heeft.

Tijdsgeest, paradigma, ziekte en "de waarheid die onder de breukstreep gehouden wordt" (cfr discourstheorie) maar zich al reeds voorafspiegelt: het  totalitarisme... en je hebt een systeem met een discours. Replicatie door de idee van totalitarisme toe te passen op alles: Sierpinski! Again! Encore ;-) *

Na deze inleiding waarin Mattias Desmet zijn selffulfilling prophecy die de basis van zijn denkraam onthulde, volgen nu 3 grote delen: 

- deel 1: wetenschap en haar psychologische effecten (hoofdstuk 1 t/m 5, zie de links hieronder)
- deel 2: massavorming en totalitarisme
- deel 3: voorbij het mechanistische wereldbeeld


* Verwijzing naar het Séminarie ‘Encore’ van Lacan, waar o.a. het genot van de herhaling gesitueerd wordt binnen de driehoek van het Reële, het Symbolische en het Imaginaire.