01 ... opdat de dingen die door de mens zijn gedaan, niet doorheen de tijd worden vergeten.
Periplous, een nieuwe blog over geschiedenis, fake history, bronnenonderzoek, mythologie, propaganda en nog meer geschiedenis...
“Periplous” of “reisverslag”
Een reeks over geschiedenis, archeologie, pseudo-archeologie, bronnenonderzoek, mythologie, social media, politieke propaganda, conspiracies en gewoonweg nog meer geschiedenis...
Meer informatie over de reeks 'Periplous' en overzicht van de teksten
... ὡς μήτε τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων τῷ χρόνῳ ἐξίτηλα γένηται.
... opdat de dingen die door de mens zijn gedaan, niet doorheen de tijd worden vergeten.1
(Herodotos - Historiai)
Het is hier al een hele tijd stil… even tijd voor een aankondiging…
In de tussentijd was ik gelukzalig verdwaald in Herodotos, Strabo, Plinius, Hecataeus van Milete, Pytheas, Arrianos, Diodorus Siculus, Alcman, Avienus, Philostratus, Polubios, Aetias, Aristeas, Himilco, Sanchuniaton … in een zoektocht naar de oudste reisgeschiedenissen en verhalen van verkennings- en veroveringstochten uit de Antieke Tijd.
Aangezien deze literaire verkenningen plaatsvonden in de periode waarin men het schrift (her)ontdekte en vooreerst geschiedenissen, godenverhalen, mythen en legenden, poëzie, navigatiehandboeken, toneelstukken, fictie,… begon neer te schrijven, is het niet steeds snel duidelijk wat men toen als waarachtig aanzag en wat niet.
Je moet rekenen dat ze toen, in de 8ste eeuw v. Chr., weer een schrift hadden, nadat ze eerst door de Late Bronze Age Societal Collapse2 teruggeknald waren tot in praktisch de steentijd…de periode van de Greek Dark Ages3 … waarna ze, omstreeks of een beetje voor de eerste Olympische Spelen (776 v. Chr.) waarbij de namen van de overwinnaars neergebeiteld werden in steen dus weer een schrift hadden, ontleend aan het Fenicische schrift. Daaropvolgend is men - binnen de onze bekende Grieks-Europese wereld4 - begonnen met het schrijven. Homeros’5 Ilias en Odyssee werden toen neergepend. En later het eerste geschiedenisboek, Historiai, geschreven door Herodotos in de 5de eeuw v. Chr. In die periode, toen men geschiedenissen en mythen en legenden ‘og niet geheel scheidde werden deze werken toevertrouwd aan papyrus. Waarheid, veronderstelling en fantasie waren sterk vermengd, waardoor gebieden op kaarten bevolkt werden met volkeren en wezens die voor ons mythisch zijn, maar waarvan men toen aannam dat die werkelijk daar leefden.
Op de resultaten van deze zoektocht is het wel nog even wachten: het werk blijkt omvangrijker dan verwacht en is reeds voor twee derden klaar. Hierover volgt later meer. Maar in de tussentijd ontstond er in de schoot van dat schrijfwerk ook een nieuw project.
Tijdens die exploraties doorheen de verhalen van verkenningstochten die het wereldbeeld deden uitdeinen kwam ik soms leuke anekdotes tegen, kleine verhaaltjes die te denken geven over hoe kennis en fictie in oorsprong sterk vervlochten waren en zich gaandeweg ontvlochten. Of leuke weetjes over de oudheid die verbazingwekkend hedendaags lijken…
Tegelijk bracht deze zoektocht me ook naar de sociale media. Op Youtube en in gespecialiseerde Facebookgroepen vindt men soms leuke documentaires of discussies die een boeiende aanvulling kunnen zijn op degelijke (en liefst ook primaire en gezaghebbende) bronnen.
Maar wat een verbazingwekkende digitale wereld ontmoet je daar!
Naast zinnige informatieve bronnen vind je daar ook heel wat moeilijk te geloven zaken terug, fantastische verhalen en heel veel nepinformatie. De wereld van de frauduleuze en naïeve pseudoarcheologie is een verbijsterend observatorium waar men de meest exotische en ongeloofwaardige theorieën over elkaar ziet struikelen, rondgepompt door volgers, would-be influencers die theorieën en filmpjes van succesvollere influencers imiteren en herposten.
Dat geeft te denken over verschillende aspecten:
Wie zijn deze mensen die dit verspreiden? Valt er iets te leren over de mensen die deze fora bevolken en die deze informatie bekijken en delen? Er blijken subtypes te zijn. Zo zijn er fora / pagina’s / influencers die het voor de fun doen, diegenen die het voor de clicks / likes / geld doen. En dan diegenen waar je een groep volgers verzameld ziet rond iemand die het voor z’n narcisme van het grote gelijk doet, zich bedient van drogredeneringen, waaronder de Galileo Gambit6, die mensen aan zich tracht te binden in weerstand tegen de buitenwereld en die het ook voor een of ander gewin doen (grifters die aan het donatie-infuus hangen)
Geloven de mensen die deze zaken verspreiden echt wat ze vertellen? Want om die dingen te geloven moet je ofwel nauwelijks enige geschiedkundige vorming gekregen hebben op school, of je moet het voor de likes, de invloed, faam en narcisme doen, of elk van deze zaken tegelijk.
Is er een uitweg? Zijn er mensen die hier weer uit geraken?
Ena wat valt er te leren over de mechanismen die hier mogelijks een rol spelen?
Er zijn er die het - desgewenst middels Artificial Intelligence (AI) en bots - simpelweg doen voor clicks, en likes en het geld dat dat opbrengt. Ze zitten niet in met de inhoud, er zijn gewoon algoritmes die tonen wat populair is en daar kan men dan op inspelen.
Maar er is nog een andere categorie waarbij het om het geld gaat, maar met een ontegenzeggelijke bedoeling mensen te laten geloven in iets wat er niet is… Dat zijn diegenen die een narratief hebben dat gaat over een heroïsche strijd om erkenning en gerechtigheid, tegen alle hogere machten in, op het risico af gecanceld te worden, verworpen en misschien zelfs uitgeschakeld… ze voeren een striid maar gaan kopje-onder… en ze hebben je steun nodig, … “Voor gerechtigheid”, weet je wel… en die kan je het beste doen door over te schrijven naar xxxxxxxx . Grifters7 heet men dat… mensen die aan het donatie-infuus hangen op basis van een leugenachtig verhaal of een compleet absurde strijd… Willem Engel is zo’n voorbeeld, die krijgt bij geen enkele bank nog een rekening nadat hij gaan lopen wad met het donatiegeld. Reiner Fuellmich is met enkele miljoenen gaan lopen, geld dat hij zogezegd zou besteden voor een internationaal mega-tribunaal waar wereldleiders zouden boeten voor hun corona-misdaden. Of Sam Brokken, met z’n pseudo-academie in India waar de administratie en het toezenden van het behaalde certificaat alleen al zo’n €1300 euro kost. Grifters, er zijn er van alle soorten, maar meestal klagen ze dat ze gecancelled worden.
Vaak lijkt dit alles ook vergezeld te gaan van een zekere mate van wilfull gullibility, of gewillige goedgelovigheid8 waarbij ieder kritisch vermogen uitgeschakeld is. Just Asking Questions (JAQing off)9, weet je, gewoon vragen stellen, om het even de welke, zelfs de meest zinloze aangezien ze vertrekken vanuit de meest zinloze aannames en daarbij de meest basale kennis over geschiedenis, historiografie, archeologie, geografie,… gewoon negeren. Kritisch zijn is not done op die platformen, dat levert geheid een ban op. En dan niet eens erg kritisch, niet eens “het eens komen uitleggen” of sea-lioning10, neen, gewoon een zeer korte open vraag stellen: heb je dit ook al gelezen, ken je dat andere item dat bv ouder is? Kan het niet … zijn? Binnen dergelijke groepen (vooral die met de 4G of Grifting Galileo-Gambit-Guru) verbrodt het de fun wanneer je moeilijk komt doen door vragen te stellen in plaats van te juichen voor hun heroïsche beproeving om in te gaan tegen het mainstream-narratief. Lief zijn is likes geven en iemand niet ‘shamen’ door een kritische vraag te stellen. Indien je gecanceld wordt, dan moet het toch wel een gevaarlijke waarheid zijn die je vertelt… en net zoals Galileo, word je verketterd…
Maar ook dat verklaart de gretigheid en het plezier nog niet waarmee deze zogenaamd kritische zaken gemaakt worden. Enerzijds kunnen we ons even vermijen met deze leuke fantasierijke verhalen wanneer we even nood hebben aan escapisme. Is er dan zo’n grote nood nu aan vluchten uit deze werkelijkheid? Of missen we de romantiek, de Romantiek met een grote R, uit de tijd van de grote exploraties na de Renaissance, hebben we een voelbare nood aan nieuwe te ontdekken werelden?
Soms lijkt het ook op een vorm van cargo cult science11 een opmerkelijke poging wetenschapperig te doen zonder wetenschap te begrijpen. Meer over Cargo Cult Science vind je hier:
_p2.387_THE_WORLD_ACCORDING_TO_HERDOTUS.jpg){kind=link}
Mogelijks spelen er ook nog enkele andere mechanismen mee, waaronder een soort van politieke beïnvloeding vanuit nationalistisch-conservatieve of geopolitieke hoek, en zijn sommige 4G’s zonder dat ze het weten controlled opposition of - soms hieraan tegengesteld - mondpoppen van anti-establishment propagandisten? Of is dat dan weer een complot, een complot over complotdenkers, jet complot teveel? (zie: https://woutermareels.substack.com/p/04-pseudo-archeologie-en-het-politieke , https://woutermareels.substack.com/p/06-pseudo-archeologie-en-het-politieke ,
https://woutermareels.substack.com/p/pseudo-archeologie-en-het-politieke )
Sommigen vermoeden een bredere, algemener gestuurde poging vertrouwen in de dragers van kennis aan het wankelen brengen via flooding the zone12 en decoy flooding13. Samen met een ware stortvloed aan AI-gegenereerde boeken, artikels en filmpjes en gedreven door deze algorithms from hell zorgt dit voor de enshittification14 van het gehele internet. Heel wat van de toegewijde volgers van deze fora blijken intussen ieder vertrouwen in de staat, wetenschappers en het gekende en door de meerderheid gedeelde narratief over onze samenleving en het functioneren van wereld en the powers that be te wantrouwen terwijl ze ondertussen grossieren in een plethora aan conspiracy-theories15. In het rijtje van de ook pseudowetenschap hoort ook de flat earth thuis, losgezongen van iedere common sense. Ook dergelijke groepen vormen boeiende observatoria voor de sociale mechanismen die deze fringe science16 omringen.
Daarnaast is ook de algoritmische sturing een factor in al deze zaken: in de digitale wereld worden deze ideeën via TikTok- en Youtube-filmpjes of als memes op fora geamplificeerd17. Eens je in een bubbel van (des)informatie belandt bent, duurt het weer een hele tijd voor je tijdlijn weer normale informatie toont. Voor onderzoeksdoeleinden heb ik een tweede account onder mijn naam dat ik via een andere facebook-app bezoek. Daardoor heb ik twee verschillende tijdlijnen; de ene met gewone info, de andere met fringe stuff die ik in de verste verte niet ontmoet in mijn gewone account:
sjamanisme,
edelstenen,
de theorie dat monumentale gebouwen van een verloren beschaving gesmolten zijn en nubte zien zijn als rotsen
de theorie dat grote bergen reuzen of versteende bomen zijn,
De sphinx en piramides in de Grand Canyon
vibraties, ionisatie, elektromagnetisme en speciale trillingsfrequenties in piramides en grote oude gebouwen, natuurlijk verbonden aan de het (“miskende”) werk van Nicola Tesla
manifestoren
fundamentalistische Christelijke gebedsgroepen, nationalisten die een romantische oorsprong voor hun volk claimen samen met het grondgebied waarop ze om (pseudo)historische redenen dan recht zouden hebben,
Tartarije en z’n monumentale archeologie18
de Piri Reis kaart,
Atlantis, Hyperborea,…
De Ancient Civilization vóór The Younger Drias Event19
het gegeven dat Australië niet zo bestaan (maar tegelijk ook bezocht zou geweest zijn door de Egyptenaren),
blackwashing20 door Afrocentrische21 groepen die pretenderen dat de Afrikaanse cultuur de oorsprong was van heel wat technologische ontwikkelingen (hyperdiffusionisme22),
het feit dat zwaartekracht niet bestaat of dat de zon, of zelfs de gehele wereld een simulatie is.
er zouden geen botten van dinosaurussen (kunnen / mogen) bestaan, ze zijn fake
de platte aarde
Een waar panoptikon op de wereld van fantasie, leugen en waanzin stelt zich hier open voor onze ogen. Het was te verleidelijk om hier niet te gaan rondneuzen en trachten te begrijpen wat hier speelt.
Dit alles is wat veel om hier in één post samen te brengen en uit te werken. Deze geobserveerde mechanismen en concepten verdienen een wat uitgebreidere kadering, grondigere uitdieping en rijkere illustratie. Tegelijk zijn er ook grappige internetfenomenen en verbazende historische weetjes die ik jullie niet wil onthouden…
de geschiedenis van de eerste ommevaart van Afrika, propaganda of waarheid? (Zie https://woutermareels.substack.com/p/02-de-geschiedenis-van-de-eerste)
de afkomst van de namen van de Griekse goden (zie: https://woutermareels.substack.com/p/05-de-oorsprong-van-de-goden)
de roof van de orakelpriesteressen uit Thebe (zie: https://woutermareels.substack.com/p/08-de-roof-van-de-orakelpriesteressen)
Scylaxvan Caryanda (zie: https://woutermareels.substack.com/p/ancient-explorers-scylax-van-caryanda)
de eerste slashing book review en diss
antieke propaganda en myhtopoeia
het eerste fantasie-verhaal
het verdwijnen van het schrift
de fantastische reis van Pytheas
Alexander ontmoet de geboorteplaats van Dionysos
de Gordiaanse knoop
de oorsprong van Griffioenen
de oudste wereldkaarten
truukjes van orakelpriesters in Siwa
de eerste vermeldingen van Stonehenge
…
Een nieuwe reeks…
Terwijl er ondertussen naarstig verder gewerkt wordt aan de tekst over de antieke exploraties zal ik somtijds één van deze hier genoemde zaken of vraagstellingen oppikken in een nieuwe reeks die bij deze van start gaat …
De bedoeling is om de lezer mee te nemen in het zoeken naar goede, zo mogelijk oorspronkelijke bronnen die bevestiging geven, maar ook naar tegenspraak, naar auteurs die er een andere kijk op hebben… reden waarom er vaak citaten zullen opduiken en links gegeven worden waarlangs men zelf mee kan op zoek gaan.
Commentaren zijn steeds welkom in de comment-section hieronder
Tot binnenkort !
Herodotos, Historiai, 1.1.0 , http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0016.tlg001.perseus-eng1:1
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Late_Bronze_Age_collapse . Een boeiend boek hierover: Cline, E. H. (2014). 1177 b.C. Princeton, NJ: Princeton University Press. https://en.m.wikipedia.org/wiki/1177_B.C.:_The_Year_Civilization_Collapsed
Ondere andere de Egyptische en Sumerische beschaving gingen aan de Griekse vooraf. Doch door de Bronze Age Societal Collapse en het ‘verlies van het schrift’ zijn vele teksten toen niet vertaald en gedeeld geweest met de Griekse Wereld. Zodoende wil deze tekst toch ook een pleidooi zijn tegen het pseudohistorische hyperdiffusionisme, of greco-centrisme of iets dergelijk
“A grifter is a con artist: someone who swindles people out of money through fraud. If there's one type of person you don't want to trust, it's a grifter: someone who cheats others out of money. Grifters are also known as chiselers, defrauders, gougers, scammers, swindlers, and flim-flam men.”https://www.vocabulary.com/dictionary/grifter#:~:text=A%20grifter%20is%20a%20con,%2C%20and%20flim%2Dflam%20men.
Luban, D. (2021). Hannah Arendt meets QAnon: Conspiracy, ideology, and the collapse of common sense. SSRN Electronic Journal. https://www.doi.org/10.2139/ssrn.3852241.
https://papers.ssrn.com/sol3/Delivery.cfm/SSRN_ID3852241_code238438.pdf?abstractid=3852241&mirid=1
zie Luban, D. (2021)
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_conspiracy_theories
Deze is ook leuk: hier krijg je een heel overzicht van de verschillende veel voorkomende conspiracies, geordend volgens realiteitsgehalte… https://conspiracychart.com/
‘Fringe science’ verwijst naar ideeën die vaak zeer speculatief zijn of gebaseerd zijn op al weerlegde aannames. Theoretici van randwetenschap worden vaak gesteund door mensen zonder een traditionele academische achtergrond in de wetenschap, of door onderzoekers die zich buiten de gangbare disciplines bevinden. https://en.wikipedia.org/wiki/Fringe_science
Er is een leuke podcast van Frank Verhoft over Tartaria: https://www.luminati.be/2023/02/01/podcast-tartaria-1/
https://www.luminati.be/2023/02/04/podcast-tartaria-2/
https://www.luminati.be/2023/02/07/podcast-tartaria-3/
De hypothese van de Younger Dryas-impact (YDIH) stelt dat de start van de Younger Dryas (YD) koudegolf aan het einde van de Laatste IJstijd, ongeveer 12.900 jaar geleden, het gevolg was van een buitenaards evenement. De specifieke details van dit evenement verschillen echter tussen verschillende publicaties. Deze hypothese is omstreden en wordt niet breed geaccepteerd door deskundigen op dit gebied. https://en.wikipedia.org/wiki/Younger_Dryas_impact_hypothesis
https://en.wikipedia.org/wiki/Afrocentrism . Blackwashing is een variant op hyperdiffusionisme waarbij Afrocentrici beweren dat alle beschavingen in Europa en Azië zwart waren; de Minoërs, Etrusken, Perzen, Arabieren, Mesopotamiërs, oude Chinezen en zelfs Europese monarchen zouden zwart zijn geweest. Bijvoorbeeld op : https://realhistoryww.com/ en op https://www.africaresource.com/rasta/