12 De Indonesische piramide van Gunung Padang.
12 De Indonesische piramide van Gunung Padang.
Pseudo-archeologie en het (politieke) misbruik ervan (4) - deel 2
“Periplous” of “reisverslag”
Een reeks over geschiedenis, archeologie, pseudo-archeologie, bronnenonderzoek, mythologie, social media, politieke propaganda, conspiracies en gewoonweg nog meer geschiedenis...
Meer informatie over de reeks 'Periplous' en overzicht van de teksten
Gunung Padang en Ancient Apocalypse
Waarom verschijnt Gunung Padang in Ancient Apocalypse van Graham Hancock?
De ouderdom van Gunung Padang is van groot belang voor Graham Hancock, omdat het aansluit bij zijn theorieën over een veel oudere beschaving die ver voor de conventionele geschiedenis bestond. Gunung Padang is een archeologische site waarvan sommige onderzoekers tenslotte menen dat deze tot wel 25.000 jaar oud kan zijn. Dit is veel ouder dan de traditionele opvatting dat geavanceerde menselijke beschavingen pas rond 3.000 v.Chr. ontstonden.
Hancock verbindt dit idee met een van zijn hobby horses: de immer in zijn theorieën terugkerende de Younger Dryas Impact Hypothesis, die stelt dat er rond 12.800 jaar geleden een kosmische inslag of reeks inslagen plaatsvond die het klimaat drastisch veranderden. Deze gebeurtenis veroorzaakte een abrupte terugkeer naar koude omstandigheden na een periode van opwarming aan het einde van de laatste ijstijd. Hancock suggereert dat deze catastrofale gebeurtenis mogelijk het einde markeerde van een veel oudere en geavanceerdere beschaving, die vervolgens door natuurrampen grotendeels werd vernietigd.
Als de ouderdom van Gunung Padang inderdaad veel ouder is dan de conventionele geschiedenis suggereert, zou wijst dit logischerwijs op een beschaving die bestond vóór de Younger Dryas-periode. Volgens Hancock zou deze beschaving over geavanceerde bouwtechnieken en kennis hebben beschikt en mogelijk zijn vernietigd of sterk zijn verzwakt door de gevolgen van de hypothese, zoals grote overstromingen en wereldwijde klimaatverandering.
Door Gunung Padang in dit licht te plaatsen, versterkt Hancock zijn theorie dat de geschiedenis van de menselijke beschaving verder teruggaat dan traditioneel wordt aangenomen en dat catastrofale gebeurtenissen, zoals de vermeende kosmische inslag tijdens de Younger Dryas, een sleutelrol hebben gespeeld in het uitwissen van deze vroege beschavingen.
Doordat Gunung Padang online zo hard naar voor geschoven wordt in vele historische kanalen en nog meer in pseudohistorische kanalen, lijkt de idee dat deze veronderstelde piramide echt zo oud is meer mainstream geaccepteerd te worden en trekt de piramide meer bezoekers.
Terugtrekking
Er volgde hevige reactie op de stellingen van Dr. Hilman wat leidde tot de terugtrekking van het artikel Geo-archaeological prospecting of Gunung Padang buried prehistoric pyramid in West Java, Indonesia. De uitgever van Archaeological Prospection waarin het artikel verscheen, Wiley1, heeft het artikel op 18 maart 2024 teruggetrokken:
The above article, published online on 20 October 2023 in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com), has been retracted by agreement between the journal Editors-in-Chief, Eileen Ernenwein and Gregory Tsokas, and John Wiley & Sons, Ltd. Following publication of this article, concerns were raised by third parties with expertise in geophysics, archaeology, and radiocarbon dating, about the conclusions drawn by the authors based on the evidence reported. The publisher and the Co-Editors-in-Chief have investigated these concerns and have concluded that the article contains a major error. This error, which was not identified during peer review, is that the radiocarbon dating was applied to soil samples that were not associated with any artifacts or features that could be reliably interpreted as anthropogenic or “man-made.” Therefore, the interpretation that the site is an ancient pyramid built 9000 or more years ago is incorrect, and the article must be retracted. Danny Hilman Natawidjaja responded on behalf of the authors, all of whom disagree with the retraction.2
De communicatie tussen de auteur Dr Hilman, de redactie van het tijdschrift Archaeological Prospection en de betrokken (onbekende) peer-reviewers valt net als de reactie van Dr. Hilman op de terugtrekking te lezen op , niet geheel onverwacht, de site van Graham Hancock: https://grahamhancock.com/natawidjajadh1/
De kritieken
Het artikel Geo‐archaeological prospecting of Gunung Padang buried prehistoric pyramid in West Java, Indonesia roept volgens de peer-reviewers verschillende belangrijke vragen op die onbeantwoord blijven in het oorspronkelijke artikel:
- authenticiteit van de bevindingen: Hoewel er geofysische en archeologische data worden gepresenteerd, blijft onduidelijk of onafhankelijke wetenschappers deze bevindingen hebben bevestigd. Zijn er peer-reviewed studies?
- culturele context: Men kan een archeologische vondst niet interpreteren zonder de context waarbinnen deze gevonden wer. Wat is de specifieke relatie van Gunung Padang met bekende prehistorische beschavingen? Wat weten we over de mogelijke bouwers
- technologische capaciteit: Hoe kon een beschaving die meer dan 10.000 jaar oud is, een dergelijke complexe structuur bouwen? Deze moet dan groot zijn en het is quasi ondenkbaar dat deze dan geen sporen achterlieten. Deze vragen roepen behoefte op aan verdere studies en onafhankelijke verificatie.
Een van de belangrijkste kritieken was gericht op de betrouwbaarheid van de gebruikte dateringsmethoden. Veel archeologen en geologen argumenteerden dat de radiokoolstofdatering van het organisch materiaal in de bodem niet noodzakelijkerwijs iets zegt over de ouderdom van de stenen constructies. Dit kan door insijpeling van organisch materiaal door natuurlijke processen, zoals wortelgroei of bodemverplaatsing, verkeerd geïnterpreteerd worden als een aanwijzing voor een oudere datering.
Er waren ook ernstige twijfels over de geologische interpretaties van de gegevens. Veel geologen meenden dat de ondergrondse structuren die door geofysische methoden werden geïdentificeerd, eerder natuurlijke vulkanische of tektonische formaties zijn dan door mensen gebouwde constructies. Kritiek werd geleverd op het gebrek aan directe archeologische bewijzen, zoals bouwmaterialen, werktuigen of andere artefacten die onmiskenbaar menselijke activiteit zouden bevestigen.
Een groot deel van de kritiek richtte zich op het feit dat de studie niet voldoende was onderworpen aan rigoureuze peer-review door deskundigen op het gebied van archeologie en geologie. De methoden en interpretaties van de data werden gezien als onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd, wat uiteindelijk leidde tot de terugtrekking van de studie door het tijdschrift.
Critici wezen ook op de overinterpretatie van de gegevens, waarbij ze suggereerden dat de conclusies van het onderzoeksteam meer gebaseerd waren op speculatie dan op harde bewijzen. Het idee van een oude, verloren beschaving werd als onwaarschijnlijk beschouwd, gezien het ontbreken van contextuele aanwijzingen zoals geschreven bronnen, bekende cultuurlagen, of vergelijkbare sites in de regio.
Verdediging Dr. Danny Hilman
Dr. Hilman en zijn team verdedigden hun methodologie door te stellen dat hun dateringsmethoden consistent waren met wat zij interpreteerden als oude menselijke activiteit. Ze beweerden dat hun geofysische data, in combinatie met stratigrafische informatie (i.e. visuele weergave van de opeenvolgende aardlagen uit verschillende (geologische) tijdperken), voldoende bewijs boden voor hun claims, en dat verdere opgravingen nodig zouden zijn om hun theorieën te bevestigen.
Het team wees erop dat sommige van de steenstructuren duidelijke tekens vertoonden van menselijke bewerking, zoals vlakke oppervlakken en hoekige vormen, die volgens hen niet verklaard konden worden door natuurlijke processen. Ze hielden vol dat hun geologische en archeologische bevindingen consistent waren met menselijke constructie en gebruik.
Hilman en zijn team bekritiseerden de conservatieve benadering van veel archeologen, die volgens hen te snel zijn om nieuwe interpretaties af te wijzen die niet passen in het gangbare paradigma. Ze pleitten voor een open houding en voor meer multidisciplinair onderzoek om de ware aard van Gunung Padang te ontrafelen.
Hilman suggereerde ook dat de controverse deels werd aangewakkerd door politieke en wetenschappelijke belangen die vasthouden aan gevestigde theorieën. Hij betoogde dat er een tendens bestaat om nieuwe ideeën te ontmoedigen, vooral wanneer deze de conventionele opvattingen over de geschiedenis uitdagen.
In de communicatie tussen Hilman en de blind peer reviewers zien we dat hij er niet in slaagt hen te overtuigen.
Het belangrijkste bewijs, zoniet het enigste bijna echte “bewijs” dat Dr. Danny Hilman Natawidjaja volgens mij aanvoert voor de ouderdom van de onderste archeologische laag op Gunung Padang, is gebaseerd op zijn veronderstelling dat de stenen in die laag omgedraaid zouden zijn, wat zou moeten blijken uit de dieper reikende verwering. Echter, Hilman presenteert ook vermeende geofysische bewijzen, zoals gegevens van georadar en boringen, die zouden moeten &duiden op diepere, door mensen gemaakte structuren.
Hierbij baseert hij zich op de veronderstelling dat deze lavastenen door mensen zouden geordend zijn, maar dat is gezien de geometrische regelmatigheid die lavagesteenten doorgaans vertonen (zie bijvoorbeeld de Giant’s Causeway) niet geheel overtuigend.
Unit 3 exhibits significantly more weathering than Unit 2, and their interface is distinct, which contradicts the typical natural weathering pattern where rocks gradually become more weathered towards the ground surface. This reverse weathering suggests that Unit 3 had prolonged exposure over thousands of years before it was covered by Unit 2 or buried by soil fills as evidenced in Trenching Echo 2 and Delta -1, and the drill cores (GP-2, GP-4, and GP-5). The andesite boulders of Unit 3, located near the Unit 3’s columnar rocks, both buried under the same soil fills, supports the artificial nature of Unit 3. The boulders are on top of the hill, while the stream is more than 100-m lower. It follows, therefore, that these rock boulders must have been transported by human, not natural agency. Further evidence of Unit 3’s anthropogenic origin includes its flat top and smooth steep wall, as observed in Trenching Echo 2.3
Ook deze claims zijn echter controversieel en worden nog steeds fel bediscussieerd binnen de archeologische gemeenschap.
Grifters helpen elkaar…
Op de website van grifter4 Graham Hancock wordt het werk van Dr. Danny Hilman Natawidjaja in een spotlight geplaatst. Het artikel daar benadrukt de potentiële impact van zijn bevindingen op de traditionele geschiedschrijving en benadrukt de noodzaak van openheid in academische discussies. Er wordt door Dr. Hilman kritiek geleverd op de manier waarop zijn werk door sommige traditionele academische instellingen is ontvangen, waarbij zijn onderzoek soms wordt genegeerd of onvoldoende serieus genomen. Hancock’s platform biedt ondersteuning voor Hilman’s controversiële hypothese over Gunung Padang. Deze joint-venture is makkelijk te begrijpen: Graham Hancock vertelt al jaren hetzelfde riedeltje: namelijk dat zijn onderzoek niet serieus genomen wordt, dat hij genegeerd wordt, uitgelachen… omdat mainstream archelogy niet open zou staan voor “feiten” die hun gelijk tegenspreken. Doet denken aan Calimero, of aan de Galileo Gambit: ik wordt gecanceld net als Galileo die uiteindelijk toch gelijk had, dus ik heb gelijk… een foute redenering die vaak veel financiële steun krijgt van underdog-lovers zoals nogal wat mensen uit nationalistische partijen en vele andere mensen die ook op dat sentiment van miskenning en verlatenheid teren: wij, de miskenden, de onderdrukten… kijk naar de steun die de “Bosnische Piramides” wel niet ontvangen…
… of de antivax- en andere goeroe’s die aan het donatie-infuus hangen omdat zij het gevoelde sentiment van onderdrukking incarneren, als vleesgeworden vehikel van hun sentiment die gevoelens kanaliseren en de strijd aangaan met de ‘hogere machten’… natuurlijk verdienen die steun … of zoals één van die goeroes ooit zei: hoe meer woede ik ontvang, hoe meer ik er in geloof.
Even een zijspoor: in deze knappe scène uit het 1ste seizoen van True Detective, het eerste seizoen: namelijk Rust talks about religion, treffen we een interessante dialoog over religie aan waaraan ik moest denken toen ik de paragraaf hierboven schreef.
De preacherman die we daar bezig zien beeldt zowat uit wat ik hierboven bedoelde. Rust vertelt Marty en ons het volgende over wat hij daar observeert in die tent van de rondtrekkende preacherman:
”Transference of fear and self-loathing to an authoritarian vessel is catharsis: He absorbs their dread with his narrative because of this he's effective in proportion to the amount of certainty he can project. Certain linguistic anthropologists think that religion is a language virus that rewrites pathways in the brain dulls critical thinking.”
Dat ontvangen, of het nu woede is zoals bij rage-farming, of adoratie, of fear en serlfloathing, in elk van de gevallen is het transference, overdracht van een gevoel op de ander, die dit als een kanaal opvangt en gidst, in een strijd met een externe grote macht… en de haat die hun preacherman diengevolge ontvangt, versterkt hun medelijden met hem en zwengelt ook de identificatie van hun eigen nederlagen met deze ‘kaakslag’ aan, waardoor hun adoratie groeit, en zijn kracht… zo werkt rage-farming. In het geval van mensen zoals Dr. Hilman en Graham Hancock zien we dit mechanisme. We zagen dit eerder ook bij de Bosnische Piramides.
Naast deze rage-farming, waarbij men zich vaak bedient van varianten op de Galileo Gambit, ziet men ook andere drogargumenten opduiken. De combinatie van dit soort rage-farming/Galileo-stijl samen men drogargumenten voorspelt vaak niet veel goeds voor de steekhoudendheid…
Drogredeneringen in de respons van Hilman:
Hij lijkt gebruik te maken van meerdere drogredeneringen en denkfouten die men vaak ontmoet bij pseudo-archeologie
Confirmation bias5: Hilman lijkt vooral bewijsmateriaal te benadrukken dat zijn hypothese ondersteunt, terwijl hij mogelijk tegenstrijdige data of alternatieve verklaringen negeert.
Overinterpretatie van geofysische gegevens6: De geofysische resultaten zijn niet direct bewijs van menselijke activiteit; ze kunnen ook door natuurlijke processen zijn ontstaan, wat een zwakkere basis vormt voor de claim.
Argument van onwetendheid7: Het ontbreken van alternatieve verklaringen voor bepaalde archeologische structuren wordt gepresenteerd als bewijs voor zijn theorie, zonder harde bewijsvoering.
Ontbreken van alternatieve verklaringen8: Het artikel suggereert dat omdat traditionele archeologen geen betere verklaring hebben voor de structuren van Gunung Padang, Hilman's hypothese over een zeer oude beschaving correct moet zijn.
Gebrek aan weerlegging9: Er wordt gesuggereerd dat het ontbreken van directe tegenargumenten voor zijn geofysische gegevens bewijs is voor de juistheid van zijn claims.
Autoriteitsargument10: Hilman leunt sterk op zijn eigen expertise en geologische bevindingen, zonder dat er veel externe bevestiging is van andere specialisten of peer-reviewed onderzoek.
Appel aan mysterie11: Het idee dat mainstream wetenschappers belangrijke ontdekkingen negeren of onderdrukken, creëert een indruk van een mysterie dat Hilman heeft ontdekt, zonder sterk bewijs.
De aanwezigheid van meerdere drogredeneringen in een argument ter bewijsvoering of verdediging is meestal geen goed teken…
Bedenkingen bij het gepresenteerde archeologische materiaal:
Wanneer ik de discussie op de pagina bij Hancock nalees, over doorsijpelingen van de grondlagen, steenstructuren, verwering, gesteente-lagen doordringende wortels, koolstofdateringen, … dan merk ik dat er een bepaald element is, dat niet echt in het oog springt in de zin dat er nauwelijks aandacht naar gaat in tegenstelling tot vele andere in het oog springen zaken. Naar ik kan inschatten is het enige punt waarmee de bewijskracht van de beweringen van Dr. Danny Hilman staat of valt, het enige "echte" bewijs voor de relevantie van de gedateerde bodemstalen (die op 25kBCE gedateerd werden) dat de omgedraaide stenen niet zomaar omgedraaid zijn door natuurfenomenen maar door mensen, en dat het dus een archeologische laag betreft waardoor de onderliggende bodemstalen, wegens enkele "small portable artefacts" (zonder evidentie?), dus archeologisch relevant dateerbaar zou zijn.
De archeologische “artefacten” zelf zijn ook bedenkelijk van aard. Dit zouden door mensen gemaakte artefacten zijn die in de onderste laag gevonden zijn:
Het lijkt me moeilijk een of andere toepassing voor te bedenken voor deze stenen, het is zelfs ver van duidelijk of deze vormen niet op een natuurlijke wijze ontstaan zijn. De linkse foto kan met wat veel fantasie een stenen dolk zijn. Desondanks zouden deze stenen dus artefacten zijn die bewijzen dat mensen deze diepstliggende steenlagen opgestapeld hebben.
Méér blijkt er echt niet te zijn, dan dat er wat dieperliggende verwering van de stenen is dan verwacht en iets dat op een artefact lijkt. Verder niets menselijks, behalve de debris-vorming misschien van een soort van terrasstructuur was die de natuurlijke vorm van de berg volgde maar tegelijk ook goed uitkwam voor de toekomstige bouwers die - slim als ze waren - de natuurlijke ligging van de heuvel volgden voor de verdere uitbouw van terrassen. Het gedateerde bodemstaal kan even goed van een dode muis of een wortel geweest zijn... een blaadje,… De gehele kwestie of Gunung Padang een piramide is die 27K jaar oud is, staat of valt dus met de kwestie of het ongewoon is dat stenen wat dieperliggend verweerd zijn of niet. Maar wie ben ik, ik ben geen archeoloog en heb geen vorming hierin en misschien is dat erg belangrijk? Het valt wel op dat niemand onder de critici hier echt een antwoord op geeft…
En als dat niet bizar is dat er dieperliggend meer verwering is, dan is de aardlaag irrelevant, en dan valt heel de verwachting dat Gunung Padang 27k jaar oud is en gebouwd is door een verloren beschaving in elkaar als een kaartenhuisje.
Het is raadzaam toch steeds eens de kwaliteit van een uitgever of tijdschrift te checken. Er bestaan heel wat soorten tijdschriften van verschillende kwaliteit en met verschillende doeleinden. Wiley Online Library van Wiley https://en.wikipedia.org/wiki/Wiley_(publisher) lijkt een zeer betrouwbare academische uitgever te zijn.
Respons van Dr. Hilman op de site van Hancock:
https://grahamhancock.com/natawidjajadh1/#:~:text=Unit%203%20exhibits%20significantly,in%20Trenching%20Echo%202.
“A grifter is a con artist: someone who swindles people out of money through fraud. If there's one type of person you don't want to trust, it's a grifter: someone who cheats others out of money. Grifters are also known as chiselers, defrauders, gougers, scammers, swindlers, and flim-flam men.” https://www.vocabulary.com/dictionary/grifter#:~:text=A%20grifter%20is%20a%20con,%2C%20and%20flim%2Dflam%20men.
Confirmation bias (ook confirmatory bias, myside bias,of congeniality bias) is de neiging om informatie te zoeken, te interpreteren, te verkiezen en terug te halen op een manier die iemands eerdere overtuigingen of waarden bevestigt of ondersteunt. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Confirmation_bias
Een combinatie van een overgeneralisatie-drogredenering in samenspel met cherrypicking. Een foutieve generalisatie is een informele denkfout waarbij een conclusie wordt getrokken over alle of vele gevallen van een fenomeen op basis van één of enkele gevallen van dat fenomeen. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Faulty_generalization
Argumentum ad ignorantiam of het argument van de onwetendheid is een drogreden, waarbij voetstoots wordt aangenomen dat een stelling waar is, omdat niet is bewezen dat zij onwaar is, of omgekeerd dat er wordt aangenomen dat een stelling onwaar is, omdat niet is bewezen dat deze waar is. https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Argumentum_ad_ignorantiam.
Dit zou een voorbeeld kunnen zijn van ad ignorantiam, het argument uit onwetendheid, dat op zijn beurt een soort vals dilemma is. Een vals dilemma, ook wel valse dichotomie of vals binair genoemd, is een informele denkfout gebaseerd op een vooronderstelling die ten onrechte de beschikbare opties beperkt. De bron van de denkfout ligt niet in een ongeldige gevolgtrekking, maar in een onjuiste premisse. Deze vooronderstelling heeft de vorm van een disjunctieve bewering: er wordt beweerd dat één van een aantal alternatieven waar moet zijn. Deze disjunctie is problematisch omdat het de keuze oversimplificeert door levensvatbare alternatieven uit te sluiten, waardoor de kijker slechts twee absolute keuzes krijgt voorgeschoteld, terwijl er in feite vele zouden kunnen zijn. https://en.m.wikipedia.org/wiki/False_dilemma
Deze drogreden treedt op als je beweert dat je conclusie waar moet zijn, omdat er geen bewijs tegen is. Deze versie van de ad ignorantiam-drogreden verschuift ten onrechte de bewijslast (burden of proof). De bewijslast is de verplichting om bewijs te leveren voor iemands beweringen in een geschil. Dit principe staat ook bekend als onus probandi, afgeleid van een Latijnse stelregel die betekent "De bewijslast ligt bij degene die verklaart, niet bij degene die ontkent" ("Onus probandi incumbit ei qui dicit, non ei qui negat"). De bewijslastfout treedt op wanneer iemand een bewering doet en suggereert dat deze als waar moet worden beschouwd tenzij iemand kan bewijzen dat deze onjuist is. Bij deze logische denkfout wordt de bewijslast ten onrechte verschoven van de persoon die een bewering doet naar de persoon die sceptisch staat tegenover die bewering. https://quillbot.com/blog/reasoning/burden-of-proof-fallacy/
Een autoriteitsargument is een vorm van argumentatie waarbij de mening van een autoriteitsfiguur (of -figuren) wordt gebruikt als bewijs om een argument te ondersteunen. https://en.wikipedia.org/wiki/Argument_from_authority
Het appeal-to-mystery-drogargument stelt, in plaats van een verklaring, de bewering voor dat er geen verklaring kan zijn, dat wil zeggen dat het feit dat bewezen moet worden onbewijsbaar is. Deze drogredenering baseert zich op het ad ignorantiam-argument. Als iets onverklaarbaar is (onkenbaar, etc.), dan kan er functioneel niet beweerd worden dat het waar is, omdat het bewijs dat nodig is om de waarheid te bewijzen ook onbekend is. (Denk aan een poging om te bewijzen dat "Xydlgrp" waar is, zonder er iets over te weten). De drogreden is niet in de laatste plaats aantrekkelijk omdat "mysterie" interessant is en omdat, zoals hieronder opgemerkt, epistemische twijfel een realiteit is. Gebrek aan kennis kan echter niet bewijzen dat iets waar is. https://rationalwiki.org/wiki/Appeal_to_mystery