Psycholoog verliest titel op basis van uitspraken op social media.
Een blik van naderbij... hoe zit het met de vrijheid van meningsuiting van psychologen?
Dag Steve,
Goede pasen gewenst.
Enige dagen geleden las ik dat je geschorst werd voor 24 maand.
https://m.standaard.be/cnt/dmf20230406_94303560
Dit roept inderdaad vragen op. Wat mag een psycholoog zeggen in de publieke ruimte? In hoeverre ben je nog vrij om te zeggen en schrijven wat je wil eens je een publieke figuur bent die ook bekend is als psycholoog? Wat mag een psycholoog schrijven in een boek dat misschien mensen kan overtuigen tot een bepaalde visie? Mag men zich kritisch uitlaten tegenover het beleid? Om die reden lijkt het belangrijk de argumenten in je schorsingsbrief van naderbij te bestuderen. Ligt de vrijheid van meningsuiting onder vuur? Dienen psychologen nu uit te kijken met de stellingen die ze verkondigen online?
Op je Facebook-pagina
waar er ten andere ook een link staat naar de website van je praktijk (waar je je titel van psycholoog en erkenningsnummer van de psychologencommissie vermeldt) zag ik dat je een deel van de brief van psychologencommissie weergeeft (zie hieronder).
Wat je daar weergeeft zijn inderdaad de klachten en je verweer, nl dat het geen patiënten betrof.
Vraag is natuurlijk of deze klachten hebben standgehouden bij de beoordeling door de tuchtraad? We weten op basis van deze foto's niet welke (delen van die) klachten de tuchtraad uiteindelijk ook daadwerkelijk weerhouden heeft en hoe het besluit geformuleerd werd. De secties klacht en verweer krijgen we te zien, beoordeling en besluit niet.
Op basis van wat ik kan lezen op jouw sociale media en de door jou hier geposte klachten en na aftoetsing tav de deontologische code die je hier kan vinden: https://www.compsy.be/nl/deontologie-wetgeving volgen hier enkele bedenkingen: het is best mogelijk dat er mensen zijn die aanstoot namen aan je berichten. Een kleine bespreking hieronder…
• Het is best mogelijk dat die klacht van anti-semitisme niet weerhouden werd want (indien het gaat om wat ik denk) ging dat uiteindelijk om pancartes die door een gelieerde kunstenares werden gemaakt en niet Steve zelf. Anderzijds, indien men onderstaande voor waar mag nemen, liet hij mensen deze pancartes dragen, zette hij (mss?) ertoe aan door de kunstenares te helpen mensen te vinden haar pancartes te dragen.
Ik kan niet weten hoe dat beoordeeld is geworden. Op het net vinden we dit hieromtrent:
Een andere “vrije pen” in dienst van The Human Side is de psycholoog en therapeut Steven Van Herreweghe, tevens oprichter van de Gouden Burgerbeweging. Ook hij lijkt geen tijd te hebben om zich vragen te stellen bij de rol van Feniks bij de voorbereidingen, of over de opvallende aanwezigheid van Vlaamse strijdvlaggen, Nederlandse prinsen- ofte NSB-vlaggen, Fenikssymboliek en knapen van Schild & Vrienden in de kop van de betoging. Van Herreweghe slaagde erin om de verzameling pancartes van kunstenares Annea Lyvv Dreisz te laten ronddragen door zijn aanhangers.
Op het eerste zicht leken dat onschuldige statements, genre “Royal lying time is over”. Op het tweede zicht bleken het vooral Qanon-achtige, Trumpiaanse onnozelheden te zijn over een pedofiele elite, Bill Gates’ Virus en pseudospirituele verwijzingen naar 3D. In kringen van lichtwerkers is 3D de realiteit’ waarin zogenaamde sheeple leven. Waarschijnlijk had Van Herreweghe het na de betoging te druk om uit te leggen waarom hij volgelingen van zijn Gouden Burgerbeweging de straat op stuurde met wat waarschijnlijk dé ultieme uiting van grof en grotesk antisemitisme is, namelijk een verwijzing naar de Protocollen van de wijzen van Sion. In zijn reactie aan de De Standaard stelde de erkende therapeut dat de dubieuze aard van de pancarte eerder een kwestie van stijl dan van inhoud was.
• als psycholoog met een publieke mening hoop ik dat "wetenschappelijke waarheden" ook niet al te snel beoordelen als bewezen of onbewezen , aangezien er mss toch wel wat "feiten" wat flou zijn... Al kan men de vraag stellen of virologie, gezondheid in het algemeen, het klimaat en economie behoren tot het kennisdomein waarbinnen men gevormd is als psycholoog. Men blijft best bij het kennisdomein waarbinnen men opgeleid is. Hoe onaangenaam ook, indien men ervoor kiest de titel van psycholoog te dragen, kiest men er - zo blijkt - voor dit te doen "binnen het kader van de theorieën en de methodes die erkend worden door de wetenschappelijke gemeenschap der psychologen,(...)" (Art32).
• Rest hetgeen wel zichtbaar is op jouw Facebook-pagina en twitter, Steve, nl het gebruik van diagnostische termen als verwijtwoorden. Wanneer men een professioneel account gebruikt (of een account waar men linkt naar z'n eigen praktijk) is het best uitkijken daarmee, want dan handel je niet als privé-persoon maar als titeldrager. Had Kaat Bollen indertijd op haar instagram-account geen verwijzingen naar haar praktijk gemaakt, dan zou ze zeer waarschijnlijk geen probleem gehad hebben. https://www.demorgen.be/nieuws/kaat-bollen-ook-in-beroep-veroordeeld-voor-sexy-foto-s-geeft-titel-terug-dan-ben-ik-liever-geen-psycholoog~b2a24634/
• De commissie behartigt niet zozeer de belangen van de psychologen of de overheid, wel die van de (potentiële) patiënt, van de Belgische burger die een goed vertrouwen wil hebben in de psychologie en psychologen. Deze commissie bestaat voor een groot deel uit psychologen die natuurlijk ook wensen dat hun beroep niet geassocieerd wordt met het risico verwijten als 'narcistische psychopaat' of 'verslaafde' of zo naar de kop geslingerd te krijgen.
Wanneer dan diagnostische termen als verwijt gebruikt worden kan dat moeilijkheden geven tav patiënten:
a/je mag immers enkel diagnoses geven aan personen die je daadwerkelijk op consult als psy zag (art22)
b/je hebt dan een beroepsgeheim dat maakt dat je die niet bekend mag maken (art5)
c/dus bij gebruik van die termen op publieke fora houdt men zich dus niet aan a/ en/of b/.
Het is voor patiënten belangrijk dat diagnoses binnen een veilig kader gegeven worden. Wanneer je psy een diagnose als verwijt gebruikt, wat denkt die dan over 'iemand met een problematiek'? Hoe denken psy's over hun patiënten? Denken wij dan (stiekem?) dat dat narcistische gekken zijn?
• Daarnaast dient een psy ook respect te tonen voor mensen hun geloofsovertuiging of wereldbeeld, ook al is dat geheel verschillend van het zijne (art21§1 & art21§2). Iemand verwijten dat die een ander wereldbeeld heeft, dat die “sheeple" is, blind, verslaafd,… toont weinig respect voor een andere mening. De psy mag daarbij ook geen kennis (uit het vakgebied) gebruiken om dit doel te bereiken (art35). De psycholoog zal geen methodes aanwenden die de betrokken personen schade kunnen toebrengen, die hen raken in hun waardigheid of die verder gaan in hun privéleven dan dit voor het nagestreefde doel vereist is. (Art35). M.i. brengen verwijten schade aan de waardigheid.
• Het is ons als psychologen ook niet toegestaan mensen tot een mening te bekeren: "De psy gebruikt zijn positie niet voor proselitisme of vervreemding van de ander."(art43).
M.i. mag Steve dit dus wel en mag hij alles vertellen wat hij wil over wat dan ook in de wereld, maar "psy Steve" niet, scheiding van privé-account en professioneel account ware dus aangewezen geweest.
Want via zijn Facebookpagina en zijn Twitter-profiel maakt hij zijn website en dus ook zijn diensten bekend. De commissie wenst dat men dit doet zonder de reputatie van vakgenoten te schenden (art39). De bij wijlen cassante toon doet mogelijk toch wel schade aan het imago van psychologen.
• Gelijkaardige verwijten gericht aan collegae maken dat er mss een inbreuk was tegen "Hij onthoudt er zich van zijn vakgenoten in het openbaar te denigreren. Bij het uitoefenen van zijn professionele activiteiten neemt de psycholoog een collegiale houding aan tegenover alle vakgenoten." (Art47). Al weet ik niet of dit deel uitmaakte van de klachten. Zat er een psy bij de klagers? Zelf werd ik alvast voor “laffe hond" verweten door jou, Steve, en collega Stef J. noemde je een “vals mens”. Al mag het duidelijk zijn dat wij geen klacht hebben ingediend.
• Ook ten aanzien van bv. virologen en andere beroepsbeoefenaars kan het gebruik van scheldwoorden problematisch zijn, evenals het in twijfel trekken van hun competentie. "Bij samenwerking met andere beroepen zal de psycholoog zijn professionele identiteit en onafhankelijkheid doen eerbiedigen en eerbiedigt hij die van de anderen." (Art50).
En het verweer? Ik lees vandaag op zijn twitter het volgende :
Ik kan er zeker in komen dat Steve mensen wilde behoeden voor allerhande complot-achtige vreselijke dingen die met de mensheid zouden gebeuren.
Echter, gebeuren die dingen echt? Ik denk dan bvb aan oorlogsvoering met behulp van insecten (entomologische oorlogsvoering zoals Steve dat heet)? Is dit (on)nodig beledigen en bang maken van mensen?
Daar valt misschien over te debatteren, maar het blijft de vraag waarom er zoveel opruiende en boze taal aan te pas dient te komen? Is dat noodzakelijk om aan je plicht tot hulpverlening te voldoen?
Dus mogelijk werden art 5, 21, 22, 32, 35, 39, 43, 47 of 50 aangehaald in de beoordeling door de commissie, Steve? Of een combinatie daarvan? Of hebben ze het beperkter gehouden? Of anders beargumenteerd? In ieder geval denk ik dat het wijs is/zou geweest zijn de verwijzingen naar je praktijk los te koppelen van je online activisme.
Beste Steve, het zou ons psychologen kunnen helpen te weten wat die beoordeling door de tuchtraad nu geworden is. Dienen we te vrezen voor onze vrijheid van meningsuiting, of vnl op onze stijl te letten wanneer we met ons professioneel account zaken op sociale media zetten?
Beste groet,
Wouter (in eigen naam)
=> Steve kon heel deze tekste vooraf lezen en werd om een reactie gevraagd voor dit artikel online werd geplaatst.
Hij geeft aan dat er in de beoordeling van de klachten geen argumenten aangehaald zouden zijn. Hij zou op elk van de 3 geformuleerde klachten schuldig bevonden geworden zijn. Wanneer ik hem vraag op grond van welke artikels en met welke argumenten, schrijft hij me: “Nope. Niks. Insinuaties, generalisaties dat wat maar niks concreet. 4 advocaten zeggen in koor “onvoorstelbaar dit”. Geen bewijslast, geen causale verbanden, de aanklagers komen uit haatgroepen.”
Ik vroeg hem andermaal om een screenshot van de beoordeling. Deze is mogelijk nog op komst?
In geval het klopt wat Steve mij schrijft, is het toch de vraag in welke mate men vrij is om met een titel van psycholoog heel alternatieve theorieën te verspreiden. Mag men dit? Waar ligt de grens? Welke elementen wogen door in de weging? De taal, de inhoud, de combinatie?
We gaan hier als psychologen wat meer zekerheid (of net onzekerheid) over kunnen hebben eens we de volledige tekst van de beoordeling en het besluit kunnen zien.